Stan prawny

Gaśnice podlegają dozorowi technicznemu prowadzonemu przez Urząd Dozoru Technicznego zgodnie z par. 1 ust 1e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. Nr 120, poz. 1021), wydanego na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym i zmienionego rozporządzeniem z dnia 3 lutego 2003 r. (Dz. U. Nr 28, poz. 240). Zgodnie z art. 8 ustawy o dozorze technicznym minister właściwy do spraw gospodarki określa, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne dozoru technicznego między innymi w zakresie eksploatacji urządzeń technicznych.

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego dla gaśnic nie zostało jeszcze wydane.

Ponieważ jednak ustawa o dozorze technicznym oraz rozporządzenie w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu nakazują Urzędowi Dozoru Technicznego sprawowanie dozoru nad zbiornikami ciśnieniowymi stosowanymi w gaśnicach, powstała konieczność ujednolicenia postępowania inspektorów w tym zakresie i przyjęcia ściśle określonych zasad, uzasadnionych technicznymi względami bezpieczeństwa.

W celu bieżącego wywiązywania się z nałożonego na UDT ustawowego obowiązku i do czasu wydania stosownego rozporządzenia, w UDT opracowano procedurę regulującą sposób przeprowadzania badań przenośnych zbiorników ciśnieniowych stosowanych w gaśnicach.

Zawartość procedury

W opracowanej w UDT procedurze niezbędne było między innymi ustalenie terminów badań okresowych i form dozoru technicznego dla poszczególnych rodzajów zbiorników gaśnic:

tab. Formy dozoru technicznego i terminy badań okresowych

Poz.	Rodzaje zbiorników		Termin badania okresowego	Forma dozoru technicznego
1	2		3	4
1	Zbiorniki gaśnic pianowych o V > 6 litrów¹⁾	bez wykładziny antykorozyjnej	3 lata	pełny
2	Zbiorniki gaśnic pianowych o V > 6 litrów¹⁾	z wykładziną antykorozyjną	5 lat	pełny
3	Zbiorniki gaśnic proszkowych⁴⁾ i halonowych o V > 6 litrów ¹⁾		5 lat	pełny
4	Zbiorniki gaśnic proszkowych, halonowych i pianowych o V > 6 litrów		–	uproszczony
⁵	Zbiorniki gaśnic na czynnik gaśniczy, zasilane czynnikiem pędnym z dodatkowego zbiornika (butla, nabój) w gaśnicach przenośnych³⁾		–	uproszczony
8	Zbiorniki gaśnic śniegowych i butle na czynnik pędny w gaśnicach ²⁾		wg ADR	pełny
¹⁾Dla zbiorników gaśnic oznaczonych znakiem CE w terminach zgodnych z instrukcją eksploatacji wytwórcy, jeżeli w instrukcji określono inne terminy. ²⁾ Dla butli oznaczonych CE zgodnie z instrukcją eksploatacji wytwórcy, jeśli w instrukcji określono inne terminy. ³⁾Gaśnice przenośne – masa gotowej do użycia gaśnicy nie przekracza 20 kg ⁴⁾ z uwzględnieniem poz. 5

W prowadzonych przez UDT badaniach okresowych gaśnic są wykorzystywane normy przywołane w przepisach ADR (dotyczące badań butli), odpowiednio do ich konstrukcji z uwzględnieniem wymagań instrukcji eksploatacyjnych.

Opracowując treść procedury postępowano zgodnie z wdrożonym w UDT systemem jakości i oparto się na dobrej praktyce inżynierskiej.

Dla zbiorników gaśnic wprowadzonych do obrotu, oznakowanych CE, podlegających dozorowi technicznemu pełnemu (w przeciwieństwie do tych, które podlegają dozorowi uproszczonemu) należy uzyskać w UDT decyzję zezwalającą na eksploatację. W celu otrzymania takiej decyzji należy skontaktować się z najbliższym Odziałem UDT (adresy i telefony na stronie internetowej: www.udt.gov.pl). Eksploatujący gaśnicę, której zbiornik podlegają dozorowi technicznemu pełnemu musi pamiętać o terminach okresowych badań technicznych. Potrzebne informacje dodatkowe można uzyskać również w najbliższym Oddziale terenowym UDT.

Propozycja projektu rozporządzenia

Eksperci UDT opracowali propozycję projektu rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dotyczących eksploatacji butli do gazu skroplonego (LPG) i innych zbiorników przenośnych, w tym zbiorników gaśnic. Propozycja projektu została złożona w Ministerstwie Gospodarki w lipcu 2007 roku. Zasady umieszczone w propozycji projektu rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dotyczących eksploatacji butli do gazu skroplonego (LPG) i innych zbiorników przenośnych są takie same jak te, które znalazły się wewnętrznej procedurze UDT.

Agregaty gaśnicze i kwestie nazewnictwa

Zbiorniki na czynnik gaśniczy zasilane czynnikiem pędnym z butli, będące wyposażeniem agregatów gaśniczych, są wymienione w poz.62 i 69 tabeli załącznika do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych (Dz. U. Nr 135, poz. 1269). W związku z tym urządzenia te zostały wyłączone z przesłanej do Ministerstwa Gospodarki propozycji projektu rozporządzenia, jak również z procedury UDT. Jest to jedyny powód wyłączenia zbiorników agregatów gaśniczych z obu dokumentów.

Zarówno w procedurze jak i w propozycji projektu rozporządzenia UDT stosuje nazewnictwo utrwalone w dyrektywie ciśnieniowej 97/23/WE (PED), w przepisach o dozorze technicznym oraz w przywołanych w przepisach ADR dwóch normach PN-EN 1866 i PN-EN 3. Zgodnie z tym nazewnictwem gaśnice dzielą się na przenośne i przewoźne, a agregaty gaśnicze to gaśnice przewoźne.

Eksperci UDT uważają, że nazewnictwo urządzeń stosowane w różnych aktach prawnych powinno być ujednolicone, na ile to możliwe. Wyrażają też gotowość do przekazania uwag terminologicznych w przypadku, gdy UDT zostanie uwzględniony w ankiecie związanej z przygotowywanym rozporządzeniem.

Konsultacja: Władysław Leszczyński

Wydział Urządzeń Ciśnieniowych, Zespół Koordynacji Inspekcji

Urząd Dozoru Technicznego